„Witaj majowa jutrzenko, świeć naszej polskiej krainie,
Uczcimy ciebie piosenką, która w całej Polsce słynie:
Witaj Maj, Trzeci Maj, u Polaków błogi raj! […]”
Rajnold Suchodolski
Tymi słowami rozpoczyna się pieśń patriotyczna nawiązująca do wydarzeń sprzed 229 lat. 3 maja 1791 roku Sejm Czteroletni przyjął ustawę rządową, nazywaną do dziś Konstytucją 3 Maja. Uważana jest ona za pierwszą w Europie i drugą na świecie nowoczesną ustawą regulującą ustrój prawny, obowiązki obywateli oraz organizację władz państwowych. Konstytucja 3 Maja została uchwalona w celu ratowania Rzeczypospolitej. W 1772 roku doszło do pierwszego rozbioru Polski przez Prusy, Rosję i Austrię. Duża część terytorium kraju została zajęta przez obcych najeźdźców. 3 maja 1791 roku w Sali Senatorskiej Zamku Królewskiego w Warszawie zebrali się senatorowie i posłowie (ogółem około 500 osób). Król Stanisław August Poniatowski przemawiał tego wieczoru aż trzykrotnie. Konstytucja wprowadziła jedność państwa. Oznaczało to, że w kraju miał być jeden rząd, skarb oraz armia. W pierwszym artykule dokumentu określono dominującą rolę religii katolickiej. Kolejne artykuły mówiły o ważności szlachty i mieszczaństwa, a także opisywały poddaństwo chłopów wobec szlachty. Ustawa wprowadziła też trójpodział władzy. Władza ustawodawcza spoczywała na dwuizbowym parlamencie (Sejm i Senat), funkcja wykonawcza przypadała królowi oraz rządowi, a rola sądownicza została powierzona niezależnym trybunałom. W czasie rozbiorów obchody tego święta były zakazane, a ponowne zostały wznowione w II Rzeczypospolitej w 1919 roku. Święto Konstytucji 3 Maja zostało zdelegalizowane przez hitlerowców i sowietów podczas okupacji w czasie II wojny światowej, a po antykomunistycznych demonstracjach w 1946 r. nie było już obchodzone w Polsce. W styczniu 1951r. święto zostało oficjalnie zdelegalizowane przez władze komunistyczne. W roku 1981 ówczesne władze ponownie świętowały uchwalenie majowej konstytucji. Do roku 1989 w tym dniu często dochodziło w Polsce do protestów i demonstracji antyrządowych i antykomunistycznych. Po zmianie ustroju, od kwietnia 1990 r. Narodowe Święto Konstytucji 3 Maja należy do uroczyście obchodzonych polskich świąt państwowych. Od tego czasu jest to dzień wolny od pracy. W naszej szkole z tej okazji odbywał się uroczysty apel, w Izbie Patrona organizowana była okolicznościowa wystawa, a uczniowie i nauczyciele przychodzili do szkoły z biało- czerwonymi kotylionami. W związku z obecną sytuacją, nie będzie możliwości wspólnego świętowania w szkole. W tym roku będziemy obchodzić to majowe święto zupełnie inaczej, pozostając z bliskimi w domu. Dla przypomnienia tych wydarzeń zamieszczam kilka zdjęć ze szkolnej wystawy.
Źródła:
- RMF24.pl/fakty/polska/news-konstytucja-3-maja-w-tym-roku-229-rocznica-jej-uchwalenia,nId,4465265#utm_source=paste&utm_medium=paste&utm_campaign=chrome
- pl.wikipedia.org/wiki/Konstytucja_3_maja
- teksty.org/rajnold-suchodolski,witaj-majowa-jutrzenko,tekst-piosenki
Wybór informacji i archiwalnych zdjęć
Małgorzata Dowgiert